Drielanden punt op de Vaalserberg.

1
1A

2

3

Over deze paal en de volgende steen 3A is een speciale geschiedenis te vertellen, die Aafko Tuin heeft uitgezocht.

Begin 1881 gaat er een brief uit van de Commissaris des Konings van het Hertogdom Limburg naar de Gouverneur van de Provincie Luik. Hierin wordt melding gemaakt van het feit dat de ijzeren grenspaal GP 3 en de hardstenen grenspaal GS 3a, ten gevolge van de verbreding van de Gemmenicherweg op Belgisch grondgebied, op de as van de weg komen te staan. Verplaatsing wordt onvermijdelijk geacht. Of er moet direct verplaatsing worden geregeld, of de kwestie komt bij de eerstvolgende schouw, samen met andere uit te voeren werken aan bod.

Op 11-4-1881 gaat er een brief uit van het Kadaster naar de Commissaris des Konings van het Hertogdom Limburg. Hierin wordt melding gemaakt van het bezwaar van het Belgisch Ministerie van Buitenlandse Zaken tegen het verplaatsen van beide palen. Het Kadaster stelt voor om 2 hardstenen palen (80x40x40) in de bodem te laten verzinken met het bovenvlak gelijk aan het wegdek. Opgemerkt wordt dat de huidige stand van de palen ook niet op de hoekpunten in de grenslijn is gesitueerd. Verplaatsing langs de rijksgrenslijn is dus een optie. Verder zouden de werken uitgevoerd moeten worden, zoals die bij de grenspalen 71 en 73. Op 21-7-1881 gaat er een brief uit van de Commissaris des Konings van het Hertogdom Limburg naar de burgemeester van Vaals. Er is met de Gouverneur van de Provincie Luik een compromis bereikt. Het voorstel is om GP 3 te verplaatsen in de richting van de grenslijn tussen de percelen B595 van Vaals en B42 van Gemmenich, waar de rijksgrens tussendoor loopt. De oude plaats zal worden aangegeven door een hardstenen paal (80x40x40), die tot 40 cm onder het wegdek zal worden ingelaten. De bestaande GS 3a zal op de oorspronkelijke plaats tot 40 cm onder het wegdek worden ingegraven. Het werk zal op woensdag 3-8-1881 worden uitgevoerd.

Op 18-8-1881 is ten slotte een (Franstalig) Proces Verbaal opgemaakt, waaruit blijkt:
1. GP 3 is 5,30 meter verplaatst in oostelijke richting, langs de rijksgrenslijn.
2. Hardstenen hulpsteen is ingelaten op de oorspronkelijke plaats.
3. GS 3a is aan het begin van de Hoogweg ingelaten, op 3,15 m van de heg, die perceel B24 van Gemmenich scheidt van de weg.
4. De totale afstand van GP 3 tot GS 3a is hiermee 16,84 meter geworden.
5. Een detailtekening maakt het PV compleet.

Wanneer je nu aan het begin van de Hoogweg goed naar het wegdek van de Gemmenicherweg kijkt, zie je daar een stuk "vers" asfalt precies op de uitgemeten plaats voor GS 3a. Waarom die plek daar precies zit ga ik nog proberen uit te zoeken. Is de steen gelicht, gecontroleerd of was die al verdwenen? De plaats van de hulpsteen bij GP 3 is niet meer te zien.

3B
4

4A Deze steen is goed te bereiken via grenspaal 5

5

5A
5B

6

Een oude grenssteen, midden tussen 6 en 6A. De grens loopt hier aan de rand van het bos, een 50 m zuidelijk van het pad.

6A
7

7A

8
9

9A

10
10A

10B

11

12 De zuidelijkste grenspaal van Nederland. Heel schilderachtig geplaatst aan de voet van een grenseik.
12A
12B
13
13A
14
15

15A

Die paal zit verborgen in een hulststruik. Wel precies op de plaats gelukkig die opgegeven wordt op mijn kaart. Anders had ik die nooit gevonden.
15B

16
16A

16B In de door Co Bieze vertaalde tekst van het Proces Verbaal staat over dit stukje grens:
"Van de aan het eind van het vorige artikel vermelde grenspaal (Gp 16 dus) maakt de grens een scherpe hoek in Nederland, draait naar het Zuid Westen, kruist de weg naar Aubel op het punt waar een ruwe grenssteen staat, en gaat in een rechte lijn door de akkers en door een heideveld van Teuven, van Slenaken naar een andere grenssteen, die bij het begin van een dal staat, volgt de hoogten in de door de Gulp (beek) uitgesleten vallei. Van deze steen gaat ze ongeveer in de zelfde richting naar beneden, komt bij een andere steen tussen het bos van Teuven en van Slenaken, gaat langs een perceel dat aan België blijft en,..., bereikt ze de Gulp, zijnde de hiervoor reeds genoemde beek. Op dit punt, aan de oever van de beek, zal een grenspaal (No.17) worden geplaatst, en men zal een hulpsteen plaatsen naast de ruwe grenssteen, die aan het begin van het dal staat. "Er is in dit stukje sprake van drie ruwe grensstenen: één van deze stenen (de tweede) zie je op de foto van 16B aan de voet daarvan. De derde steen staat wat verder in het dal, ongeveer 100 m voorbij 16B. Ik heb die 16C genoemd op de volgende foto.
16C

17 Het nummer krijg je alleen op de foto, balancerend op de oeverkant van de Geul.

17A Geplaatst 3 m voor de brug, waar de Grensstraat overgaat in de Nuropstraat.
18
18A is niet meer terug te vinden.
19
20
21
22

22A

22B
22C

23

24

24A